Όσες φορές κι αν επισκεφθώ το Πήλιο, οι πρώτες λέξεις που πάντα θα μου έρχονται στο μυαλό για να το περιγράψουν είναι «ευλογημένος τόπος»! Και πώς να μην το αποκαλέσεις έτσι όταν σου ανοίγει τις φιλόξενες αγκάλες του με καταπράσινες πλαγιές, τρεχούμενα νερά, γραφικά χωριά, μοναδική θέα σε βουνό και θάλασσα με δαντελωτές ακρογιαλιές. Στο κέντρο του η Ζαγορά στέκει καμαρωτή και σας καλωσορίζει με ένα μήλο στο χέρι!
Πανοραμική άποψη της Ζαγοράς…
Ανέκαθεν τόπος εκπληκτικής ομορφιάς, το Πήλιο, με βάση τη μυθολογία, υπήρξε το βουνό των Κενταύρων και η θερινή, εξοχική κατοικία των θεών του Ολύμπου. Βέβαια, εμείς οι κοινοί θνητοί που τη βγάζουμε με ολιγοήμερες διακοπές θα χρειαστούμε κάμποσα τριημεράκια μέχρι να γυρίσουμε όλα τα χωριά του Πηλίου, μια και σε όλη του την έκταση βρίσκονται διάσπαρτα περίπου 70 πανέμορφα, γραφικά χωριά και χωριουδάκια χτισμένα με την παραδοσιακή, πηλιορείτικη αρχιτεκτονική. Αυτή τη φορά η περιήγησή μου έγινε με βάση την πανέμορφη Ζαγορά, ένα μεγαλοχώρι που συγκεντρώνει πλούσια ιστορία, μοναδικές ομορφιές και εξαιρετικές γεύσεις.
Η υπέροχη θέα στο Αιγαίο και το όρος Άθως από τον ξενώνα “Θεάρεστον”
Ζαγορά
Το ασυνήθιστο όνομά της προέρχεται από τη σλαβική γλώσσα και σημαίνει «πίσω από το βουνό». Σοφή επιλογή ονόματος, μια και το μεγαλύτερο χωριό του Πηλίου βρίσκεται στο βορειότερο μέρος του, κτισμένο αμφιθεατρικά σε μια δυσπρόσιτη περιοχή που βλέπει στο Αιγαίο. Σήμερα, η Ζαγορά είναι ένα όμορφο και καλοδιατηρημένο κεφαλοχώρι που έζησε ένδοξες στιγμές στο παρελθόν, γνωρίζοντας μεγάλες περιόδους ευημερίας. Οι τέχνες και τα γράμματα, η ναυσιπλοΐα και το εμπόριο αναπτύχθηκαν σε τέτοιο βαθμό που έδωσαν στη Ζαγορά μια ξεχωριστή θέση στη νεότερη ελληνική ιστορία.
Πολλά τρεχούμενα νερά γύρω από τη Ζαγορά και σε όλο το Πήλιο
Μια πρωινή βόλτα στην παγωμένη κεντρική πλατεία Αγίου Γεωργίου είναι ό,τι πρέπει για να ξεκινήσει ένας επισκέπτης τη μέρα του στη Ζαγορά. Πέρνα, λοιπόν, από τη δημόσια ιστορική βιβλιοθήκη που θα σε ταξιδέψει πίσω στο χρόνο, τότε που στην πόλη άνθιζε η παραγωγή μεταξιού και η βιοτεχνία μάλλινων ενδυμάτων, τα οποία ταξίδευαν σε όλα τα μεγάλα εμπορικά κέντρα της Ευρώπης με τα ξακουστά ζαγοριανά καράβια.
Η “Χάρτα της Ελλάδος” του Ρήγα Φεραίου, στη Βιβλιοθήκη της Ζαγοράς
Η βιβλιοθήκη φιλοξενεί πάνω από 3.000 παλιούς τόμους, χάρτες και έγγραφα από όλες τις γνώσεις και τις επιστήμες που υπήρχαν τον 17ο και 18ο αιώνα. Λίγο πιο κάτω, το σχολείο που φοίτησε ο μεγάλος Ρήγας Φεραίος έχει διατηρηθεί σε ένα χώρο νοσταλγικό και γεμάτο αναμνήσεις.
Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου
Με 100 συμπληρωμένα χρόνια ιστορίας στις πλάτες του, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου είναι σήμερα ο κυριότερος φορέας εμπορικής δραστηριότητας και ανάπτυξης της περιοχής του ανατολικού Πηλίου και μια από τις πιο δυναμικές πρωτοβάθμιες συνεταιριστικές οργανώσεις της χώρας μας. Ιδρύθηκε στις 27 Οκτωβρίου 1916 με την επωνυμία Συνεταιρισμός Πωλήσεως Γεωργικών Προϊόντων Ζαγοράς και οι βασικές καλλιέργειες την πρώτη περίοδο της λειτουργίας του ήταν το μετάξι, οι πατάτες και τα φουντούκια. Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 έφτασαν από Αμερική τα μπόλια μηλιάς. Οι πρώτες ποικιλίες που καλλιεργήθηκαν ήταν τα φιρίκια και οι ρενέδες (reinettes ή αλλιώς κολυμπασέικα, από τον Κολυμπάση που τα έφερε στη Ζαγορά). Στη συνέχεια δοκιμάστηκε η ποικιλία μήλων starkin delicious, που αποδείχθηκε ιδανική για τις κλιματικές και εδαφικές συνθήκες της Ζαγοράς, εξαπλώθηκε πολύ και άρχισε να αποδίδει προϊόντα υψηλής ποιότητας και γεύσης. Σε αυτό, φυσικά, βοήθησαν και οι ντόπιοι που από την πρώτη στιγμή αγάπησαν το μήλο, το καλλιέργησαν με μεράκι και προσοχή για να φτάσουν σήμερα να παράγουν τα καλύτερα μήλα της Ελλάδας. Κάπου εκεί ξεκινά και η αλματώδης ανάπτυξη του Συνεταιρισμού, που στη δεκαετία του ’80 γίνεται πραγματικά εκρηκτική, για να φτάσει σήμερα να συγκεντρώνει το 98% των παραγωγών.
Ώρα δουλειάς με χαμόγελο και διαλογή μήλων
Το 1985 ο Συνεταιρισμός Ζαγοράς μπαίνει σε νέα φάση δράσης οργανωμένης εμπορικής επιχείρησης και αλλάζει την επωνυμία σε Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου, ενώ παράλληλα τα μήλα αποκτούν το διακριτικό τίτλο ΖΑΓΟΡΙΝ – ZAGORIN με διεθνώς κατοχυρωμένο εμπορικό σήμα. Πέρα από τα μήλα, ο Συνεταιρισμός συγκεντρώνει και τα υπόλοιπα αγροτικά προϊόντα που παράγονται στην περιοχή: αχλάδια, ακτινίδια, κάστανα, κεράσια, όλα εξαιρετικής ποιότητας. Η ποιότητα και η φήμη των μήλων ΖΑΓΟΡΙΝ ξεπερνά τα σύνορα της Ελλάδας και κατακτά τις αγορές της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής – δεν είναι τυχαίο που ο συνεταιρισμός ήταν ο πρώτος που εξήγαγε φρέσκα φρούτα στο Ισραήλ των πολύ αυστηρών ελέγχων.
ΧάνιαΟδηγώντας από τη Ζαγορά προς το Βόλο, θα συναντήσεις ένα μικρό ορεινό χωριό χτισμένο σε υψόμετρο 1.200μ. Εδώ πριν χρόνια κάποιος άνοιξε ένα μικρό πανδοχείο, να υποδέχεται και να ταΐζει τους επισκέπτες. Στη συνέχεια άνοιξε άλλο ένα πιο πέρα, και μετά άλλο ένα, μέχρι που στο τέλος μαζεύτηκαν κάμποσα και το χωριό πήρε το όνομά του, από τα πολλά χάνια. Πολύ κοντά βρίσκεται το χιονοδρομικό κέντρο Αγριόλευκες, του οποίου οι οργανωμένες εγκαταστάσεις προσφέρονται για χειμερινά σπορ. Το μοναδικό χιονοδρομικό που βρίσκεται σε τόσο χαμηλό υψόμετρο και στο οποίο έχεις την ευκαιρία να κάνεις σκι ή snowboard απολαμβάνοντας μια μοναδική πανοραμική θέα, με τον Παγασητικό κόλπο στα αριστερά και το Αιγαίο πέλαγος στα δεξιά.
Περπατώντας στα στενάκια της Ζαγοράς…
Ανήλιο – Μακρυράχη – Άγιος Ιωάννης – Χορευτό
Οδηγώντας στην αντίθετη κατεύθυνση από τη Ζαγορά προς τη θάλασσα, η πλούσια βλάστηση του Πηλίου ακολουθεί το δρόμο μέχρι την αμμώδη παραλία του Χορευτού. Ανάμεσα στις στροφές, πρώτα η Μακρυράχη και μετά το Ανήλιο ξεπροβάλλουν κατά μήκος μιας πλαγιάς πράσινης από τις μηλιές και τις καστανιές. Το χωριό είναι πολύ μικρό και δεν υπάρχουν πολλά αξιοθέατα να δεις, εκτός από τη μικρή πλατεία με το Ναό του Αγίου Αθανασίου με το υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο του. Ακριβώς από κάτω ο Άγιος Ιωάννης, ένα μικρό ψαροχώρι που εξελίχθηκε σε ένα πολύ καλά οργανωμένο θέρετρο με κάμπινγκ, ξενοδοχεία, ταβερνάκια και μια υπέροχη παραλία που τέτοια εποχή φαντάζει απόκοσμη μέσα στην ερημιά και την απομόνωσή της.
Υπέροχη τυρόπιτα με γλυκιά κολοκύθα και τραχανά στο Μεϊντάνι
6 νόστιμες στάσεις στη Ζαγορά & τα πέριξ
Στη Ζαγορά υπάρχουν πολλές ταβέρνες αλλά μία κάνει πραγματικά τη διαφορά, το Mεϊντάνι (τηλ. 24260 22626). Ξεκίνησε με άγρια χόρτα τσιγαριαστά με αβγά μάτια, ριγανοκεφτέδες, κατσικάκι κοκκινιστό, μπουμπάρι, κολοκυθοτυρόπιτα με τραχανά και τράγο στη λαδόκολλα σκέτο λουκούμι. Ανάλογα με τον καιρό και την ψαριά θα βρεις από σολομό εισαγωγής ψημένο στα κάρβουνα μέχρι ντόπια παλαμίδα, μαγειρεμένη πλακί. Στο τέλος θα γλυκαθείς με ψητό κυδώνι, πηλιορείτικο μπακλαβά και γιαούρτι με γλυκό του κουταλιού.
Ακριβώς πάνω στην πλατεία βρίσκεται ο Πέτρος (τηλ. 24260 22666). Εστιατόριο με υπέροχα μαγειρευτά, πολλά ψητά της ώρας, ενίοτε και θαλασσινά που προμηθεύονται από το Χορευτό. Δοκίμασε μελιτζάνες με μπεσαμέλ, κοντοσούβλι στα κάρβουνα και στο τέλος ζεστό τηγανητό χαλβά.
Οι περίφημες πίτες του Γυναικείου Αγροτουριστικό Συνεταιρισμό Ζαγοράς
Πάνω από την πλατεία της Ζαγοράς λειτουργεί ο Γυναικείος Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς (τηλ. 24260 23566). Ξεκίνησε με τις γυναίκες να μαγειρεύουν η καθεμία στο σπίτι της, μέχρι που οργανώθηκαν και στεγάστηκαν σε ένα πανέμορφο παλιό αρχοντικό με σύγχρονο παρασκευαστήριο που μπορεί να στηρίξει μια πιο μαζική παραγωγή, η οποία όμως καταφέρνει και διατηρεί τη «σπιτική» της γεύση. Εδώ θα βρεις γλυκά του κουταλιού και μαρμελάδες όπως μήλο, φιρίκι, κάστανο, βατόμουρο, κεράσι, βύσσινο, καθώς και το μοναδικό σαμπούκο που μοιάζει με βατόμουρο και φυτρώνει σε θάμνους στις όχθες από ρυάκια. Λικέρ, τσίπουρο, μέλι και αρωματικά βότανα επίσης στη διάθεσή σας. Ακριβώς απέναντι από το συνεταιρισμό υπάρχει το μικρό καφενεδάκι του. Εδώ θα καθίσεις για καφέ, μπακλαβά, κουλουράκια, σπιτική μηλόπιτα, καρυδόπιτα, ραβανί και το καλοκαίρι παγωτό. Στο αρχοντικό του συνεταιρισμού λειτουργεί και ξενώνας με πέντε δωμάτια, καθένα με διαφορετική διακόσμηση και ονόματα λουλουδιών της περιοχής.
Το μπουμπάρι που φτιάχνει η κ. Νίκη στο Μεϊντάνι
Στο Ανήλιο υπάρχει η Ομάδα Γυναικών Ανηλίου (τηλ. 24260 31329) που ιδρύθηκε το χειμώνα του 2000. Η πρώτη απόφαση που πήρε αφορούσε τη δημιουργία ενός εργαστηρίου παραδοσιακών γλυκών, ποτών και εδεσμάτων με την ονομασία Ανηλιώτικα τ’αλλιώτικα. Με έμφαση στην ποιότητα και τα αγνά ντόπια υλικά, η ομάδα επεξεργάζεται και συσκευάζει πλήθος τοπικών προϊόντων. Όλες οι διαδικασίες παραγωγής και συσκευασίας γίνονται στο εργαστήριο του συνεταιρισμού που είναι και το σημείο διάθεσής τους. Έτσι ο επισκέπτης μπορεί να παρακολουθήσει από κοντά όλες τις διαδικασίες και να δοκιμάσει ξεχασμένες σπιτικές γεύσεις. Γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες, λικέρ, τσίπουρο και εξαιρετικό μπακλαβά ελαιολάδου.
Στο Χορευτό θα βρεις την ταβέρνα – τσιπουράδικο Τα Δελφίνια (τηλ. 24260 23644). Φρέσκο ψαράκι, κρέατα μαγειρευτά και της ώρας και πολλοί μεζέδες για να απολαύσεΙς το τσιπουράκι σου μπροστά στη θάλασσα.
Η παραδοσιακή σάλα στο Παλιό Χάνι
Τέλος, κάνε στάση και στα Χάνια, για καλό φαγητό. Στην ταβέρναΠαλιό Χάνι (τηλ. 24280 96429) θα δοκιμάσεις φανταστική φασολάδα, γίδα βραστή, σπετζοφάι λουκούμι. Πέρα από τα συνηθισμένα το κατάστημα διαθέτει και εξαιρετικά καλομαγειρεμένο κυνήγι όπως αγριογούρουνο, πέρδικα, φασιανό, ελάφι κοκκινιστό, ακόμα και μικρά ζουμερά ορτύκια στα κάρβουνα. Η σπεσιαλιτέ του είναι το μπουμπάρι, αυτή η γκουρμέ λιχουδιά με κιμά, ρύζι, ψιλοκομμένα εντόσθια και αρωματικά βότανα. Το τελευταίο είναι διαθέσιμο κατόπιν παραγγελίας.
Κοντοσούβλι στου Κοκκίνη! Ό,τι καλύτερο.
Από τις πιο γνωστές ταβέρνες είναι και το Χάνι του Κοκκίνη (τηλ. 24280 96323), με πολύ καλό μάγειρα που φτιάχνει καταπληκτικά όλες τις γνωστές συνταγές. Πιάσε πρώτο τραπέζι στο τζάκι και απόλαυσε φασολάδα, γίδα βραστή, σπιτικό γαλοτύρι, πικάντικο σπετζοφάι, γιουβέτσι σπέσιαλ, μοσχάρι με μακαρόνια, αγριογούρουνο στιφάδο και καλό, ντόπιο κρασί.